Kimyasal Filtre mi Fiziksel Filtre mi?
05-08-2023
11:24
Güneşten gelen ultraviyole (UV) ışık, uzun süreli cilt hasarına ve kansere neden olabilir. Bir veya daha fazla UV filtresi içeren güneş koruyucu ürünlerin kullanımı, güneşe maruz kalmanın neden olduğu zararlı etkileri önlemek için sağlık uzmanları tarafından teşvik edilmektedir. UV filtreler temelde iki gruba ayrılır: Fiziksel ve kimyasal filtreler. Fiziksel filtreler güneş ışığını ciltten yansıtarak etki eder. Titanyum dioksit ve çinko oksit en bilinen örnekleridir. Kimyasal filtreler ise güneş ışınlarını ciltten absorbe edip zararsız UV ışınlarına dönüştürerek etki eder. Para-aminobenzoik asit, avobenzon, homosalat vb. örnek verilebilir. Bununla birlikte, son zamanlarda güneşten koruyucuların kullanımı ve hem insanlar hem de çevre için güvenlikleri konusunda artan endişeler bulunmaktadır. Yayınlanan çalışmalar, oksibenzon gibi UV filtrelerin suda yaşayan hayvanların ve insanların hormon sistemi üzerindeki zararlı etkilerini araştırarak bu konuya ışık tutmuştur. FDA tarafından 2020 yılında yapılan çalışmada elde edilen sonuç ise ek verilere ihtiyaç duyulsa da avobenzon, oksibenzon, oktokrilen, homosalat, oktisalat ve oktinoksat UV filtrelerinin bir kez kullanımından sonra bile vücudun kan dolaşımına karıştığını göstermiştir. Şu anda, bu ürünlerin ürettiği mekanik ve hücresel etkileri belirlemek için in vitro ve in vivo hayvan modelleri kullanılmaktadır.
FDA tarafından güneş koruyucu ürünlerde yaygın olarak kullanılan 16 UV filtresi Genel Olarak Güvenli ve Etkili Olarak Kabul Edilen (GRASE) Kategori I, Kategori II (GRASE Olmayan) ve Kategori III (daha fazla değerlendirme gerektirenler) olarak kategorize edildiğinde Titanyum dioksit ve çinko oksit gibi fiziksel filtreler güvenli olarak kabul edilip GRASE-Kategori I’de yer alırken, aminobenzoik asit (PABA) ve trolamin salisilat (TAS) GRASE Olmayan-Kategori II’de yer almıştır ve ciddi sağlık etkileri nedeniyle piyasadan kaldırılmıştır. Kalan UV filtreleri ise FDA, GRASE belirlemelerini desteklemek için yeterli kanıta sahip olmadığı için GRASE-Kategori III'e konulmuştur.
UV filtrelerinin neden olduğu zararlı etkilerin artan farkındalığıyla, ABD'deki bazı eyaletler belirli UV filtrelerinin yasaklanmasını önermiştir. 2019'da Hawaii ve Key West, Florida gibi yerler ile Virgin Adaları ürünlerde kimyasal UV filtreleri olan oksibenzon ve oktinoksatın ithalatını ve satışını yasaklayan bir yasa çıkarmıştır.
Sonuç olarak fiziksel filtreler güneş koruyucu ürünlerde güvenliyken, kimyasal filtreler soru işareti olmuştur.
"Araştırma ve derleme için Sayın Ecz. Özlem Nekük'e teşekkürlerimizle"
KAYNAKLAR
FDA tarafından güneş koruyucu ürünlerde yaygın olarak kullanılan 16 UV filtresi Genel Olarak Güvenli ve Etkili Olarak Kabul Edilen (GRASE) Kategori I, Kategori II (GRASE Olmayan) ve Kategori III (daha fazla değerlendirme gerektirenler) olarak kategorize edildiğinde Titanyum dioksit ve çinko oksit gibi fiziksel filtreler güvenli olarak kabul edilip GRASE-Kategori I’de yer alırken, aminobenzoik asit (PABA) ve trolamin salisilat (TAS) GRASE Olmayan-Kategori II’de yer almıştır ve ciddi sağlık etkileri nedeniyle piyasadan kaldırılmıştır. Kalan UV filtreleri ise FDA, GRASE belirlemelerini desteklemek için yeterli kanıta sahip olmadığı için GRASE-Kategori III'e konulmuştur.
UV filtrelerinin neden olduğu zararlı etkilerin artan farkındalığıyla, ABD'deki bazı eyaletler belirli UV filtrelerinin yasaklanmasını önermiştir. 2019'da Hawaii ve Key West, Florida gibi yerler ile Virgin Adaları ürünlerde kimyasal UV filtreleri olan oksibenzon ve oktinoksatın ithalatını ve satışını yasaklayan bir yasa çıkarmıştır.
Sonuç olarak fiziksel filtreler güneş koruyucu ürünlerde güvenliyken, kimyasal filtreler soru işareti olmuştur.
"Araştırma ve derleme için Sayın Ecz. Özlem Nekük'e teşekkürlerimizle"
KAYNAKLAR
- Abou-Dahech, M., Boddu, S. H., Bachu, R. D., Babu, R. J., Shahwan, M., Al-Tabakha, M. M., & Tiwari, A. K. (2022). A mini-review on limitations associated with UV filters. Arabian Journal of Chemistry, 104212.
- Administration, U. S. F. D. Sunscreen: How to Help Protect Your Skin from the Sun. 2022, from https://www.fda.gov/drugs/understanding-over-counter-medicines/sunscreen-how-help protectyour-skin-sun
- City of Key West, F. C. C., 2019. Action Minutes—Final. Committee on Government Operations, C., and Veterans Affair, 2019. Thirty-Third Legislature of the Virgin Islands.
- FDA, 2011. Labeling and effectiveness testing; sunscreen drug products for over-the-counter human use. Final rule. Fed Regist. 76, 35620-35665
- Langford, K.H., Reid, M.J., Fjeld, E., et al, 2015. Environmental occurrence and risk of organic UV filters and stabilizers in multiple matrices in Norway. Environ. Int. 80, 1–7. https://doi.org/10.1016/j.envint.2015.03.012.
- Senate, H. S., 2018. A bill for an act relating to water pollution. Serpone, N., Dondi, D., Albini, A., 2007. Inorganic and organic UV filters: Their role and efficacy in sunscreens and suncare products. Inorg. Chim. Acta 360, 794–802.
- https://macroprofessional.com/abdde-3-uv-filtre-bileseni-inceleme-altinda/
- https://www.fda.gov/news-events/fda-voices/shedding-more-light-sunscreen-absorption